Ev sahibi ve kiracı ilişkisi, tarafların haklarının korunması açısından belirli yasal düzenlemelere tabidir. Kiraya yapılacak zam oranları da bu düzenlemeler kapsamında sınırlandırılmıştır. Türk Borçlar Kanunu ve güncel yasal düzenlemeler, kiracıların aşırı zamlarla mağdur olmasını önlemeyi amaçlar. Bu yazıda, ev sahiplerinin kira artışı yaparken uyması gereken kurallar ve dikkat edilmesi gereken noktaları detaylı şekilde ele alacağız.
Kira Artışında Kanuni Düzenlemeler
Kira artış oranları, Türk Borçlar Kanunu’na göre belirlenir. Bu oranlar, genellikle her yıl Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) artış oranlarına göre hesaplanır. Ancak, 2023 ve 2024 yıllarında yürürlüğe konulan bazı geçici düzenlemelerle, kira artışlarına %25 gibi bir üst sınır getirilmiştir. Bu sınır, mevcut kiracıların korunmasını sağlarken ev sahiplerinin de ekonomik şartlara uygun bir zam yapabilmesine imkan tanır.
Sözleşmede Kira Artışı Belirtilmişse
Kira sözleşmelerinde, artış oranı genellikle belirlenmiş olur. Eğer taraflar arasında belirli bir artış oranı üzerinde mutabakat sağlanmışsa, bu oran geçerli olur. Ancak, belirlenen oran kanunda öngörülen üst sınırı aşamaz. Örneğin, sözleşmede TÜFE oranının iki katı bir artış belirlenmişse, bu hüküm geçersiz sayılır ve yasal sınırlar içinde bir artış uygulanır.
Ev Sahibi Zam Yaparken Nelere Dikkat Etmeli?
Ev sahibinin kira artışı yaparken şu noktalara dikkat etmesi gerekir:
- Kanuni sınırlar içinde kalmak: Kira artış oranı, TÜFE oranı veya yasal sınırı aşmamalıdır. Aksi halde, kiracı mahkemeye başvurarak artışın iptalini talep edebilir.
- Kiracının rızasını almak: Artış miktarı konusunda kiracıyla anlaşmak, ileride doğabilecek hukuki ihtilafları önleyecektir.
- Yazılı bildirim yapmak: Kira artışıyla ilgili bilgilerin yazılı olarak iletilmesi, sürecin daha şeffaf ve anlaşılır olmasını sağlar.
Üst Sınırın Aşılması Durumunda Ne Olur?
Ev sahibi, kanuni sınırları aşan bir artış talep ettiğinde, kiracı bu duruma itiraz edebilir. İtiraz, noter kanalıyla veya mahkemeye başvurarak yapılabilir. Kiracının haklarının korunması amacıyla mahkemeler, genellikle kanunlara uygun bir oran üzerinden artış yapılmasına karar verir. Bu nedenle, ev sahiplerinin yasal sınırların dışına çıkmamaları önerilir.
Tahliye Tehdidi ile Zam Talep Edilmesi
Bazı durumlarda, ev sahipleri kiracıları tahliye etmekle tehdit ederek yüksek bir kira artışı talep edebilir. Ancak, bu tür talepler hukuka aykırıdır. Tahliye, yalnızca yasal prosedürlere uygun şekilde yapılabilir. Kiracının böyle bir durumla karşılaşması halinde, haklarını korumak için hukuki destek alması önemlidir.
Yeni Kiracılar İçin Kira Bedeli Belirlenmesi
Eğer ev sahibi, mevcut kiracısını tahliye etmiş ve yeni bir kiracıyla sözleşme yapacaksa, kira bedelini serbestçe belirleyebilir. Ancak, bu durumda da piyasa koşullarına uygun bir kira talep edilmesi önemlidir. Aksi halde, yeni kiracı da yüksek kira bedeli nedeniyle hukuki itirazda bulunabilir.
Yıllık Artış Oranlarının Takibi
Ev sahiplerinin ve kiracıların, TÜFE oranlarını ve yasal düzenlemeleri yakından takip etmeleri gerekir. Her yıl değişen ekonomik koşullar, kira artış oranlarının da farklılık göstermesine neden olabilir. Bu süreçte profesyonel hukuki danışmanlık almak, hem ev sahiplerinin hem de kiracıların haklarını koruyacaktır.
Ev sahiplerinin kira artışı yaparken yasal düzenlemelere ve kira sözleşmesinde belirtilen hükümlere dikkat etmesi büyük önem taşır. Altındağ Hukuk Bürosu olarak, kira artışı ve kiracı haklarıyla ilgili tüm hukuki süreçlerde müvekkillerimize profesyonel destek sunuyoruz. Doğru adımlar atarak, taraflar arasındaki uyuşmazlıkların çözümünde etkin bir rol oynamaktayız.