Türkiye’de kamu görevlilerinin görevlerini yerine getirirken yaşadıkları kazalar veya uğradıkları saldırılar, hukuki açıdan özel bir statüde değerlendirilir. Bu statüye “vazife malüllüğü” denir. Özellikle kamu görevlileri, askerler, emniyet personeli, infaz koruma memurları ve benzeri meslek grupları için vazife malüllüğü kavramı büyük önem taşır. Çünkü görev başında yaşanan bir olay, hem sosyal güvenlik hakları hem de tazminat davaları açısından farklı sonuçlar doğurur.
Vazife Malüllüğü Nedir?
Vazife malüllüğü, kamu görevlisinin görevini yaptığı sırada veya görevi nedeniyle uğradığı kaza ya da saldırı sonucu çalışma gücünü kaybetmesi halidir. Burada önemli olan husus, malullüğün görevle bağlantılı olmasıdır. Yani kişinin sağlık kaybı, doğrudan veya dolaylı olarak görevinin icrası sırasında ortaya çıkmalıdır.
Örneğin:
-
Polis memurunun görev sırasında çatışmada yaralanması
-
Öğretmenin görev yerinde uğradığı saldırı sonucu malul hale gelmesi
-
İnfaz koruma memurunun cezaevi olaylarında yaralanması
-
Askerin tatbikat sırasında kaza geçirmesi
Bu gibi haller, vazife malüllüğü kapsamına girer.
Vazife Malüllüğü ile Normal Malullük Arasındaki Fark
Normal malullük, kişinin sağlık durumunun çalışma hayatına devam etmesine engel olacak şekilde bozulmasıdır. Ancak bu her zaman göreve bağlı değildir. Örneğin kişinin hastalığı veya meslek dışındaki bir kazadan kaynaklanan sakatlık, normal malullük sayılır.
Vazife malüllüğü ise doğrudan görevle ilgilidir. Görev sırasında veya görevden kaynaklanan bir olay sebebiyle ortaya çıktığı için hukuki sonuçları ve sağladığı haklar daha geniştir. Altındağ Hukuk Bürosu da bu konu hakkında detaylı bilgiye sahiptir.
Vazife Malüllüğünde Haklar
Vazife malulü olan kamu görevlileri, çeşitli sosyal ve mali haklardan yararlanır. Bunlar arasında:
-
Vazife malullüğü aylığı: Kamu görevlisinin kendisine bağlanır.
-
Yakınların hakları: Şehitlik statüsü veya ölüm halinde aileye aylık bağlanması mümkündür.
-
Sağlık giderleri: Tedavi masrafları devlet tarafından karşılanır.
-
Tazminat hakkı: Görev sırasında meydana gelen olay nedeniyle ayrıca maddi ve manevi tazminat davası açılabilir.
Vazife Malüllüğünde Dava Açılabilir mi?
Evet, vazife malüllüğü durumunda dava açmak mümkündür. Bu noktada iki tür dava gündeme gelir:
-
İdari dava: Kamu görevlisinin çalıştığı kurum aleyhine açılabilir. Burada idarenin hizmet kusuru veya görev sırasında gerekli tedbirleri almaması araştırılır.
-
Tazminat davası: Vazife malulü olan kişi, uğradığı zarar nedeniyle maddi ve manevi tazminat talebinde bulunabilir.
Dava açma sürecinde özellikle tam yargı davası idari yargının en önemli yoludur. Kamu görevlisinin uğradığı zarar, idarenin sorumluluğu kapsamında talep edilebilir.
Vazife Malüllüğünde SGK ve Kurum İşlemleri
Vazife malüllüğü süreci, genellikle Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yürütülür. Kamu görevlisinin durumu sağlık raporlarıyla tespit edilir ve vazife malullüğü kararı SGK tarafından verilir. Ancak SGK’nın verdiği karara karşı itiraz veya dava açma hakkı saklıdır.
Örneğin, SGK bir olayın vazife malullüğü kapsamında olmadığına karar verirse, bu karara karşı dava açılabilir. Bu tür davalarda görevli mahkeme genellikle idare mahkemesidir.
Vazife Malüllüğü Tespitinde Deliller
Bir olayın vazife malüllüğü sayılabilmesi için güçlü deliller gerekir. Olay yeri tutanakları, tanık beyanları, sağlık raporları ve soruşturma belgeleri bu sürecin en önemli dayanaklarıdır. Ayrıca olayın görevle bağlantısı mutlaka ortaya konulmalıdır.
Vazife Malüllüğü ve Manevi Tazminat
Vazife malulü olan kamu görevlisi, yalnızca maddi zararlarını değil, uğradığı manevi zararları da talep edebilir. Örneğin görev sırasında sakat kalan bir memurun yaşadığı psikolojik travma ve hayat kalitesindeki düşüş, manevi tazminat kapsamında değerlendirilir.
Vazife Malüllüğü ve Aile Hakları
Görev sırasında hayatını kaybeden kamu görevlilerinin aileleri, hem şehitlik statüsünden hem de vazife malullüğü haklarından yararlanabilir. Bu durumda eş ve çocuklara aylık bağlanması, eğitim ve sağlık destekleri sağlanması mümkündür.
Altındağ Hukuk Bürosu Perspektifi
Vazife malüllüğü, hem sosyal güvenlik hukuku hem de idare hukuku boyutuyla oldukça teknik bir alandır. Olayın görevle bağlantısının ispatı, idari başvuru yollarının izlenmesi, SGK kararlarına itiraz ve tazminat davalarının açılması hukuki bilgi ve deneyim gerektirir.
Altındağ Hukuk Bürosu, vazife malullüğü süreçlerinde müvekkillerine:
-
SGK ve idari başvuruların hazırlanması
-
Vazife malullüğü tespitine ilişkin davaların açılması
-
Maddi ve manevi tazminat taleplerinin yürütülmesi
-
Ailelerin haklarının korunması
konularında destek sunmaktadır. Böylece kamu görevlilerinin ve ailelerinin hak kaybı yaşamadan süreçlerini tamamlamaları sağlanır. Dilediğiniz an hukuk büromuzla iletişime geçebilirsiniz.
